Rozwód świecki a stwierdzenie nieważności małżeństwa – wybrane różnice

Z treści wcześniejszego wpisu na kancelaryjnym blogu wiedzą już Państwo, że nie istnieje „rozwód kościelny”. Kodeks prawa kanonicznego przewiduje bowiem procedurę stwierdzenia nieważności małżeństwa.

Czym różni się ona od rozwodu cywilnego, świeckiego?

 

Oto kilka odmienności.

 

1. Rozwód świecki prowadzi do rozwiązania cywilnego związku małżeńskiego, co następuje z chwilą uprawomocnienia się rozstrzygnięcia w tym przedmiocie. Nie kwestionuje się tego, że małżeństwo istniało. Potwierdza to m.in. późniejszy stan cywilny stron – rozwódki czy rozwodnika.

W przypadku procedury kościelnej, bada się, czy w chwili wejścia w związek małżeński istniała przyczyna (tzw. tytuł), uniemożliwiająca dokonanie tego w sposób wiążący. Jeśli uda się wykazać, iż wobec jednej lub obu stron zachodziła taka przesłanka, uznaje się, że – w świetle prawa kanonicznego – małżeństwo jest nieważne.

2. Sprawa o rozwód toczy się przed sądami powszechnymi – sądem okręgowym w I instancji oraz sądem apelacyjnym w II instancji.

Procedury o stwierdzenie nieważności małżeństwa prowadzą sądy kościelne, np. Gdański Trybunał Metropolitalny.

3. Przedmiotem postępowania w toku cywilnego procesu o rozwód jest przede wszystkim przebieg małżeństwa stron oraz ustalenie przyczyn zupełnego i trwałego rozkładu ich pożycia.

Podczas procedury stwierdzenia nieważności, zasadnicze znaczenie ma natomiast stan z momentu zawierania małżeństwa. Nie oznacza to oczywiście, iż kwestie dotyczące pozostałych etapów związku nie mają znaczenia. Ustala się je jednak dla uzyskania pełnego obrazu sytuacji.